Son keşfimdir. Aynaya baktığımızdaki görüntümüzle fotoğraflardaki görüntümüz mutlaka farklı. Aynada, başkalarının gözünü de içerebilecek kendi bakışının etkisi geçerli. Ayna, kendinle ilişkin. Başkasının seni görüşü, hatta verdiğin poza karşın yakalayışı da fotoğraf suratı.
Ayna, net fiziksel ve somut olduğu halde farkında olunan özgözlem farkını içerdiğinden, başkasının fotoğraf çekmesiyle veya kameraya almasıyla aynı değil. Kişisel özalgı farkıyla daha fazlasını ve daha azını içeriyor. Yerine göre daha az; örneğin daha az güzellik ve özgüven. Kayda alınmış görüntünün sonradan izlenmesi, bende ve ötekinde farklı. Aynayı eşzamanlı kaydedebilsem bu fotoğraf özçekimi gibi kendimin özfilmi olacak. Özsinemanın başkasınca izlenmesi de farklı duygu ve algılar üretecek. Aynada hem denetleyebildiğimiz hem denetleyemediğimiz, maruz kaldığımız bir film rollenmesi özdeneyimi yaşıyoruz. Yönetmenle oyuncunun ilişkileri karışık. Kendi kendiyle gelgitler dolu. Aynada kendini izleme dışarıdan ayrıca filme alınsa yönetişim en az üç özneye çıkmış olur.
Fotoğraftaki kendine karşılık, aynada kendini izleme deneyimi, tıpkı, kendi sesini asla başkalarının duyduğu ses tonunda duyamayış gibi. Fotoğraf da, o an ötekine nasıl göründüğüyle ilgili. Kendi suratımızı dolaylı olarak bilebilsek de, birebir özsuratımızı deneyimleyemeyiz. Kendini izlemek, kendisi olmaktan mutlaka farklı. Ayna deneyimi, haddizatında kendiyle, yeni bir başkası olarak iletişim kurmak.
Mehmet İbiş 