Evli erkekle ilişkideki kadın bazen erkeğin ailesini koruyuşunu onu koruyuşu gibi benimsiyor. Erkeğine evliliğini anlattırması, dış kadını evliliğin gizli ortağı yapabiliyor. Bazı ikinci kadınlar eş ya da aile ya da çocukla ilişkinin düzeltilmesi, ilerletilmesini misyon ediniyor. Bu belki arzu doyumuna karşı vicdan ödünüdür, borç ödemesidir.
Bazı ikinci kadınlar tam birer femme fatale’dır, onlar yaşamlarını savaş alanında sürdürdüğünden genellikle yadım isteyen, acısından ağlayan koltuğunda olamazlar. Kadınlığın her türlü açık ve gizli olanağıyla sahiplik, kale ele geçirme savaşındadırlar. Gebe kalma, çocuk doğurma, gebelik tehdidi bunların atak yapma girişimleri olabilir. Gene kadın aile veya klanının kıyıcılığından korkusuyla, erkeğini korku ortağına dönüştürebilir. Gerçekten medya – töre cinayeti bağlantıları bu konuda fikir verebilir. Çok ince ve sarp sırat köprüleri var.
Bazen evli erkekle sevgili olan kadının kendisi de evlidir. Onun da arzu bakımından muhasebe açığı, düzen bakımından kaybedilmemesi geren mevzileri olabilir. Bu ilişki ve aldatma kurumsal halde sürdürülebilir, geçici bir sübap olarak başvuruluyor olabilir.
Evli sevgilisini trafik kazasında kaybeden bir kadın anımsıyorum. Sevgilisinin mezarına çiçekler yığmak için görünmez adamlıktan nasıl çıkacağını bilemiyordu. Gizlice, kayınlarından kendi tek kişilik töreni ve çiçek festivali için izin istedi. Kaybettiği sevgilinin düzenini asıl koruyan, asıl fedakar olmayı sürdürüyordu, fedakarlıkta sınır tanımıyordu. Bu tavır hem kendi ruhuna sert, buyurgan davranmayı çağrıştırıyor, hem de vericilik üzerinden güç ve meşruiyet kazanmayı akla getiriyor.
Yasal alanda, şimdilik, hakkı olan [aldatılan] ve yasadışı, hırsız konumunda olanlar [aldatan] karşı kutuplarda. Gündelikte ise bu roller, konumlar birbirini dışlayıcı değil, yan yana. Güç ve alan mücadelesi zıt düşman kamp kadınları aynı zamanda komşu yapıyor. Örneğin, toplumsal sözleşmede evlilikdışı çocukların, evlilikdışı ilişkilerin medeni hakları artırılsa kadın-erkek etkileşiminin dengesi değişime uğrayacaktır. Devlet/toplum görünen ve görünmeyen ilişkilerin bir tarafı olduğunu hemen hissettiriyor. Yasalarında, toplum kolaylaştırmasında, zoraltmasında, baskı gruplarında.
Ruhsal planda, yarı zamanlı sevgililik asıl evliliğe destek ve doyum veriyor olabilir. Uzak kadının evliliğe, aileye, geçmişine uzaklığını, öfkesini yansıtıyor da olabilir. Gayrı resmi de olsa uzun, uzayan, taraflarda iz bırakan tüm ilişkileri ruhsal açıdan evlilik sayıp kumalık, karılık, dost tutma, imam nikahı gibi bildik kalıplar üzerinden açıklamak ve ruhsal-toplumsal yasallık kazandırmak değerli olabilir. İlişkinin adlandırılması, zorlayıcı duruma hakimiyeti, diğer rol alanlarla hesaplaşmayı ve geleceğe rota çizilmesini kolaylaştırabilir. Alan çok geniş ve karmaşık, her köşeden işlemeye, özdeşime açık. Çok su kaldırır. Gene Marcel Proust bacı söylesin:
“Yasalar tarafından onaylanmayan ilişkilerden, evlilikten doğan akrabalıklar kadar çok ve karmaşık, ama daha sağlam akrabalık bağları doğar. Bu kadar özel türden ilişkileri bir yana bıraksak da, gerçek aşktan kaynaklanan gayrimeşru ilişkilerin ailevi duyguları, akrabalık görevlerini sarsmayıp aksine pekiştirdiğine sık sık şahit olmaz mıyız? Bu durumda gayrimeşru ilişki, evlilikte anlamsız olabilecek birçok şeye ruh katar.” Mahpus’tan
Mehmet İbiş 